Materiały psychoedukacyjne

Szybki rozwój technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych spowodował wiele zmian w wykonywaniu i organizacji pracy, sposobach komunikacji i nauce oraz doprowadził do pojawienie się nowych zawodów. Coraz częściej w firmach wprowadza się „pracę zdalną” czy „telepracę”. Główną cechą tego typu pracy jest wykonywanie jej poza siedzibą firmy i dostarczanie wyników pracy przez Internet lub za pomocą innych technologii.

Istnieją cztery rodzaje telepracy:

1. praca w domu,
2. praca łączona (część zadań wykonywana jest w domu, część w firmie), praca mobilna (wykonywana w terenie),
3. telecentrum (wykonywanie pracy w specjalnie zaprojektowanych miejscach poza firmą, ale blisko miejsca zamieszkania) oraz
4. praca za granicą (wykonywanie pracy w różnych częściach świata poza siedzibą firmy).

Najczęściej wykorzystuje się dwa pierwsze rodzaje pracy zdalnej. Pozwala to firmom obniżyć koszty produkcji i obsługi, a także zapewnić ciągłość pracy i bezpieczeństwo pracowników (np. mniej wypadków w drodze do i z pracy, większa ochrona przed COVID-19). Ten sposób pracy może być również korzystny dla pracownika. Daje większą elastyczność czasu pracy, stwarza dogodniejsze warunki do poprawy własnej wydajności np. dzięki oszczędności czasu i pieniędzy (brak konieczności dojazdów do pracy) i możliwości łączenia obowiązków zawodowych i pozazawodowych (np. opieki nad dziećmi).

Niestety, telepraca niesie ze sobą również pewne zagrożenia. Praca w domu ogranicza bezpośredni kontakt ze współpracownikami i przełożonymi, co utrudnia komunikację i ogranicza możliwość uzyskania pomocy w trudnych zadaniach. Nie zawsze jest możliwe stworzenie odpowiednich warunków technicznych i ergonomicznych do pracy (posiadanie odpowiedniego sprzętu, narzędzi informatycznych, odpowiednich mebli, oświetlenia do pracy z komputerem). Jeśli środowisko pracy jest współdzielone, na przykład z członkami rodziny (dziećmi i innymi osobami wymagającymi opieki, partnerem wykonującym pracę zdalną), może to utrudniać koncentrację, motywację i mobilizację do pracy, a niekiedy powodować konflikty rodzinne. Praca w domu czasami zaciera granicę między pracą a życiem prywatnym, co może prowadzić do poczucia ciągłej obecności w pracy. W rezultacie praca zdalna może stać się źródłem stresu psychicznego i fizycznego. W konsekwencji możemy odczuwać bóle kręgosłupa lub ramion, bóle głowy, bolesne i piekące oczy na skutek niewłaściwych warunków pracy, rozdrażnienie (napięcie), wyczerpanie oraz poczucie osamotnienia i mniej efektywnej pracy.

Dobra wiadomość jest taka, że większość problemów związanych z pracą zdalną można rozwiązać. Dotyczy to zarówno sposobu jej wykonywania, jak i ograniczenia negatywnych skutków.